SREMSKA MITROVICA – Izložba „Kalemljenje za večnost” renomiranog umetnika Zorana Petrovića otvorena je u Galeriji „Lazar Vozarević”. Izložene su slike, crteži i skulpture iz fonda naše galerije, kao i iz umetničke kolekcije Ružice Stojiljković.

Poznavaoci umetnosti u našoj zemlji i u zemljama regiona, već sedam decenija odraze svojih emocija traže i nalaze u likovnim radovima Zorana Petrovića. Ova izložba predstavlja tek deo umetnikovog bogatog opusa, u kojem se dokazao u gotovo svim slikarskim tehnikama. Sa Lazarom Vozarevićem čije ime nosi naša galerija, bio je drug i neko vreme pripadnik iste umetničke grupe.

Zoran Petrović bio je poznati srpski slikar, vajar, pisac i redovni profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu. Rođen je u selu Sakule, u Banatu 1921. Godine, a preminuo 1995. Bio je učesnik je NOB-a i sa grupom slikara iz| armije izlaže 1945. u Novom Sadu. Akademiju Likovnih umetnosti u Beogradu, završio je 1948, a specijalni kurs u klasi Đorđa Andrejevića Kuna 1949. godine. Bio je član grupe „Samostalni” i jedan od osnivača „Decembarske grupe”. Aktivno je učestvovao na brojnim likovnim kolonijama: Senta, Bečej, a osnovao je kolonije „Ečka”, u Zrenjaninu i koloniju u Bačkoj Topoli. Izradio je četiri skulpture na otvorenom prostoru. Pored slikarstva i vajarstva bavio se literaturom, napisao je sedam dramskih tekstova: „Selo Sakule, a u Banatu”, „Pendžeri ravnice”, mnoge radio i televizijske drame i scenarija za filmove. Dela se nalaze u domaćim i inostranim galerijama, muzejima mnogobrojnim ustanovama, privatnim, domaćim i inostranim kolekcijama i zbirkama. Imao je preko 60 samostalnih izložbi i izlagao je na preko 200 grupnih u svojoj i mnogim evropskim zemljama, Americi, Aziji, a njegova dela izalažu se i danas.

Sofija Ljubičić, istoričar umetnosti navela je na otvaranju izložbe da nije teško shvatiti da se radi o umetniku izuzetnih stvaralačkih mogućnosti ne samo u oblasti likovnog, već i književnog jednom rečju intelektualnog stvaralaštva, i to u stalnom usponu: ratni crteži, socijalistička tematika romantičarski pejzaži, poetski realizam, mašinizam, do potpuno jasne filosofske koncepcije savremenog razmišljanja. Svestranost i posvećenost umetnosti Zorana Petrovića, smatra Ljubičić, doprinela je da iskaže veliki talenat i ostavi značajan broj dela, apostrofirajući da su njegova moralna načela potvrda istinitosti estetskog i etičkog čina. Osvrnula se i na celokupan razvoj ovog slikara.

Od slikanja intimnih i toplih enterijera rodnih Sakula u Banatu, Zoran Petrović prelazi na ekspresionistički realizam formi koje interpretira sočnim koloritom zanesen lepotom vojvođanskih pejzaža, istakla je tokom otvaranja izložbe u Galeriji „Lazar Vozarević” Marija Vukajlović istoričar umetnosti. Smatra da je za njegovo stvaranje bio presudan susret sa svetom mašina, prilikom slikarske kolonije u Bečeju 1955, oličen u napuštenim starim razbojima i postrojenjima tekstilne industrije „Petar Drapšin” koji je u njemu probudio čitav niz asocijacija i postaje povod za stvaranje bogatog i jedinstvenog umetničkog opusa. To će trajno izmeniti njegov likovni izraz i inspirisati stvaranje skulpture od delova mašina, dodala je ona, i njegove mašinizovane predstave pre nose osobine ljudi nego mašina, prenoseći u ovaj hladan, metalni svet poluga, šrafova, zavrtnja elemente ljudske, kako fiziologije tako i psihologije. Mašinizam je prožeo sve pore njegovog stvaralaštva, kome je davao filozofsko-poetsko značenje humanizujući mašinu i pridajući joj ljudske osobine.

Pored vrednih umetničkih dela iz fonda mitrovačke galerije, izložene su i slike iz umetničke kolekcije Ružice Stojiljković iz Beograda. Govoreći o ličnosti slikara, njegovom posvećenom odnosu prema stvaranju, Stojiljkovićeva se osvrnula i na njegovu poetiku koja je čoveka metafizički povezala sa mašinama, prikazujući svedenom apstrakcijom slikarev doživljaj stvarnosti. Podsetila je i na druženje našeg Lazara Vozarevića sa njim, na druge poznate slikare, književnike, dočarala je Petrovićevu ličnost kao svestranu i humanu. Njegov učenik je, naš sugrađanin, mr Dragan Martinović koji je završio Likovnu akademiju u Beogradu, osnovne i postdiplomske studije upravo u klasi profesora Zorana Petrovića.

Petrovićevo slikarstvo i vajarstvo predstavlja lament nad propadljivošću nekad moćnog sveta mašina koje su besprekorno služile, a sada leže rashodovane, ophrvane rđom i razmontirane u delove, noseći sudbinu svih živih bića u prirodi, zaključeno je na otvaranju.