SREMSKA MITROVICA – U pripremi ove analize korišćeni su podaci za ocenu vitalno demografske politike, obolevanja i umiranja stanovništva, rada i korišćenja zdravstvene službe kao i uslova životne sredine. Obrađeni su podaci dobijeni redovnom zdravstveno statističkom evidencijom, odnosno na osnovu statističkih izveštaja koje zdravstvene ustanove dostavljaju Zavodu za javno zdravlje Sremska Mitrovica.

Jedan od osnovnih pokazatelja demografske situacije jedne teritorije je broj stanovnika. Sremski okrug je teritorija sa 281.581 stanovnikom (procena broja stanovnika 2023. godine, demografija, IZJZ Srbije Batut). Polna struktura u ukupnom broju stanovnika je sledeća: broj osoba muškog pola je 139.216 što je 49,4% a broj osoba ženskog pola je 142.365 što je 50,6% stanovništva.

Važan indikator starosne strukture je i zrelost stanovništva koja govori o procentualnom učešću osoba starih više od 65 godina u ukupnoj populaciji i ukoliko je veća od 10%, stanovništvo je vrlo staro (prema kriterijumima Ujedinjenih nacija). Na teritoriji Sremskog okruga, prema ovim kriterijumima, stanovništvo je izrazito staro i učešće u ukupnoj populaciji, kategorije starije od 65 godina je 22,5% .

Natalitet ili rađanje predstavlja broj živorođene dece na 1000 stanovnika na jednoj određenoj teritoriji u toku kalendarske godine. Stopa nataliteta je niska.

Opšta stopa mortaliteta predstavlja ukupan broj umrlih osoba u jednoj godini na 1000 stanovnika određene teritorije i smatra se visokom ako je njena vrednost iznad 12%. Na teritoriji Sremskog okruga, izračunata stopa za 2024. godinu iznosi 14,9%.

Za analizu prirodnog kretanja stanovništva koristi se i stopa prirodnog priraštaja i predstavlja razliku između broja živorođenih i umrlih u određenom vremenskom periodu na jednoj teritoriji izraženu na 1000 stanovnika. Prema statističkim podacima RZS, za 2024. godinu, za Sremski okrug, prirodni priraštaj iznosi – 525.

Podaci za očekivano trajanje života u Sremu za 2024. godinu nisu objavljeni, ali Republički zavod za statistiku je naveo da je očekivano trajanje života za žene u Srbiji iznosilo 78,4 godine, a za muškarce 73,7 godina.

Mortalitet (umiranje) i morbiditet (oboljevanje) su negativni pokazatelji zdravstvenog stanja stanovništva, i veoma su značajni prilikom izrade ove analize.

Vodeći uzroci smrti odraslog stanovništva u Sremskom okrugu u 2024. godini su: Bolesti sistema krvotoka (I) (60,42%), Tumori (C) (15,89%), Bolesti sistema za disanje (J) (7,23%), Simptomi, znaci i patološki klinički i laboratorijski nalazi (R) (4,76%), Bolesti sistema za varenje (K) (2,69%), Bolesti žlezda sa unutrašnjim lučenjem, ishrane i metabolizma (E) (1,34%), Duševni poremećaji i poremećaji ponašanja (F) (1,25%), Bolesti mokraćno-polnog sistema (N) (1,20%), Tumori i bolesti krvotvornih organa i poremećaja imuniteta (D) (1,12%), Drugi spoljašnji uzroci povređivanja (X) (1,07%), Bolesti nervnog sistema (G) (1,03%), Zarazne bolesti i parazitarne bolesti (A) (1,00%).

Analizirajući strukturu mortaliteta uočava se nešto manji procenat umrlih od kardiovaskularnih oboljenja, bolesti sistema za disanje i grupe povrede, trovanja i posledice delovanja spoljnih faktora u odnosu na prethodnu 2023. godinu. Znatno smanjenje umrlih je od COVID-a kroz šifru U 07.1 – XXII šifre za posebne namene, svega jedan pacijent.

U 2024. godini kada posmatramo pojedinačne dijagnoze, najveći broj stanovnika Sremskog okruga je umro od povišenog krvnog pritiska 21,7%, zatim od oboljenja srčanog mišića 8,4%, nedovoljne funkcije srca 7,2%, hronične ishemijske bolesti srca 6,8%, karcinoma dušnika i pluća 4%, infarkta mozga 3,8%, zastoja srca 2,8%, nedovoljne disajne funkcije 2,5%, akutnog infarkta 2,5% i ateroskleroze 2,3%. Tabela broj 6.

Struktura mortaliteta po polu u Sremskom okrugu govori da je 2023. godine muški pol nešto dominantniji, a 2024. godine ženski pol kada je u pitanju mortalitet.

Ženski pol je dominantan kod većeg broja početnih dijagnoza: povišenog krvnog pritiska 13,84%, zatim od oboljenja srčanog mišića 4,91%, srčane insuficijencije 3,61%, zatim od hronične ishemijske bolesti srca 3,52%, infarkta mozga 2,03%, karcinom pluća 1,32%.

U strukturi mortaliteta muškog pola dominantni su takođe povišen krvni pritisak 7,86%, zatim srčana insuficijencija 3,59%, oboljenje srčanog mišića 3,49%, zatim hronična ishemijska bolest srca 3,32%, karcinom dušnika i pluća 2,69%, nedovoljna disajna funkcija 1,49% i akutni infarkt 1,49%.

Vodeći uzroci smrtnosti iz grupe kardiovaskularnih bolesti u Sremskom okrugu su: hipertenzija (35,92%), oboljenje srčanog mišića (13,90%), nedovoljna funkcija srca (11,92%), hronična ishemijska bolest srca (11,31%), infarkt mozga (6,26%), zastoj srca (4,69%), akutni infarkt srca (4,08%), ateroskleroza (3,72%), treperenje pretkomora i lepršanje pretkomora (1,54%) i krvarenje u mozgu (1,49%).

Što se tiče polne strukture mortaliteta od kardiovaskularnih oboljenja, kao najčešćeg uzroka smrtnosti u 2024. godini uočava se nešto veći procenat umiranja ženske populacije od kardiovaskularnih bolesti 56,5%, dok je muška populacija zastupljena sa 43,5%. Grafikon broj 3.

Ženski pol je dominantan kod hipertenzije, oboljenja srčanog mišića, ateroskleroze i hronične ishemijske bolesti srca. Muški pol je dominantniji kod zastoja srca (tabela broj 9 i grafikon broj 3).