Kako način života može da pomogne u prevenciji raka

SREMSKA MITROVICA – Mart mesec je mesec borbe protiv karcinoma, a nizom svakodnevnih aktivnosti, visok postotak obolevanja možemo svesti na minimum.

Rak je izlečiv kada se otkrije na vreme, a jedini efikasan način je skrining na karcinome, koje je danas moguće obaviti u zdravstvenim ustanovama u Srbiji. Jedno od ključnih pitanja je kako motivisati ljude da se javljaju na preventivne preglede, s obzirom da je zdravstvena kulturu, po tom pitanju i dalje na nezavidnom nivou

 Dr Željko Kočić,onkolog u mitrovačkoj Opštoj bolnici, mišljenja je da mediji mogu imati važnu ulogu i uticaj, kao i obrazovni sistem, kako bi najmlađe generacije na vreme sticale svest o važnosti ovakvih pregleda. „Skrining karcinoma, odnosno rano otkrivanje raka efikasno je onda kada se na te preglede jave pacijenti onda kada nemaju tegobe ili znake bolesti – karcinom grlića materice otkriva se putem jednostavnog Papanikolau testa iz brisa, za dojku je to mamografija, a za tumor debelog creva pregled uzorka stolice na prisustvo krvi i to su najefikasnije metode. U Srbiji se na organizovani skrining javlja manje od 50% stanovništva, a upravo je to ključ za pozitivan ishod u izlečenju ove opake bolesti, jer kada se otkrije na vreme, rak je izlečiv u 100% slučajeva, a kasnije je ta prognoza veoma neizvesna, lečenje dugotrajno, teško i kompleksno. Podsetiću da se skrining dojke radi na dve godine za žene dobi iznad 50 godina, jednom godišnje pregled stolice na prisustvo krvi kao skrining na debelo crevo i jednom godišnje bris iz grlića materice (ginekološki pregled) za žene preko 40 godina. Mladima se preporučuje vakcinacija protiv HPV virusa, a efikasnost vakcine je gotovo 100%. Imamo lošu prevenciju i na tome se mora više raditi, a za prevenciju svakako važe zdravi stilovi života, lišavanje loših navika (alkohol, cigarete, nezdrava ishrana) redovno kretanje, fizička aktivnost i obavezni preventivni pregledi kod osoba sa genetskim predispozicijama već od 20-30 godina života,” reči su dr Kočića.

 Motivacija je bitna, kao i volja svakog pojedinca, ali i uticaj medija, šire društvene zajednice i relevantnih institucija u zemlji. Najveći problem leži u svesti ljudi i lošem zdravstvemom obrazovanju. Primera radi, samo 30% žena se odazove na pregled dojke mamografijom. Kada je reč o području Sremskog okruga, prema podacima iz ZZJZ Sremska Mitrovica, muško stanovništvo najviše oboleva od karcinoma pluća, debelog creva, prostate, bešike i pankreasa, a žene od raka dojke, pluća, debelog creva, jajnika, grlića materice i trend obolevanja konstantan je u poslednjih nekoliko godina.

Kako navodi onkolog dr Željko Kočić, najvažnije za pacijenta, koji se susretne sa dijagnozom postojanja karcinoma, zapravo je psihološki pristup, prihvatanje stanja, objašnjenje da to nije kraj i da nastupa lečenje – taj proces je kompleksan i u njemu učestvuju lekari, medicinsko osoblje, kao i članovi porodice čija je uloga ohrabrenje za život u novonastaloj zdravstevnoj situaciji.

U Opštoj bolnici Sremska Mitrovica postoji nekoliko mogućnosti lečenja: operativna metoda, nakon koje se primenjuju hemoterapija, biološka i hormonska terapija, a od skora i ciljana terapija i one se mogu davati pre ili posle operacije u zavisnosti od karakteristika raka. U onkološkoj službi bolnice primenjuju se sve vrste hemoteraije i njihovih kombinacija. Širok je spektar onkoloških internističkih terapija. U Opštoj bolnici Sremska Mitrovica operišu se karcinomi u početnom stadijumu, kao i oni koji su uznapredovani, a nakon dobijene biološke terapije (kod karcinima dojke, na primer). U onkološkom odeljenju, mesečno se u proseku obavi oko 400 pregleda, na terapiji je blizu 190 pacijenata (oko 170 na hemoterapiji). Procenat izlečenja je oko 50%, u zavisnosti od stadijuma bolesti.